AKKULTURATSIYA, SINKRETLASHUV VA TRANSFORMATSIYA: IX–XII ASRLARDA MOVAROUNNAHR HUDUDIDA BUDDAVIY–SHAMANIK AMALIYOTLARNING ISLOMIY MAROSIMLARGA SINGISHI

Mualliflar

##doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.69691/n401np42

Kalit so'zlar:

akkulturatsiya, sinkretizm, buddizm, shamanizm, islomlashuv, sufiylik, Movarounnahr.

Annotatsiya

Maqolada IXXII asrlarda Movarounnahrda islomning tarqalishi jarayonida buddaviy va shamanistik amaliyotlarning islomiy marosimlarga singishi tarixiy manbalar asosida tahlil qilinadi. Akkulturatsiya va madaniy transformatsiya jarayonida bu ananalar islomiy bayramlar, sufiylik va xalq urf-odatlariga moslashgani yoritiladi. Natijada mahalliy urf-odatlar butunlay yoqolmagan, balki yangi diniy muhitda ayrim unsurlari saqlanib qolganligi korsatiladi. Xususan, sufiy rasm-rusumlarda buddaviy va shamanistik izlar seziladi. Bu sinkretizm Markaziy Osiyoda oziga xos diniy amaliyotlarning shakllanishiga olib kelgan.

Muallif tarjimai holi

  • Azizbek Ungalov

    Sharof Rashidov nomidagi Samarqand davlat universiteti “Samarqand tamadduni tarixi” kafedrasi assistenti, (PhD)

Foydalanilgan adabiyotlar

Kamoliddin Sh. On the Religion of the Samanids’ Ancestors. – Transoxiana Journal, 2006. – p. 395-398.

Litvinskiy B.A. Буддизм и суфизм в Средней Азии (Buddhism and Sufism in Central Asia). – T.: 1968. – c. 66-67.

Basilov V.N. Islamic Shamanism Among Central Asian Peoples. – Diogenes, Vol. 40, No. 158, 1992. – pp. 5-6.

Abdukadyr kyzy B. et al. Religious Development of Ancient Cities of Central Asia in the 9th–13th centuries. – Pharos Journal of Theology, Vol. 106 (3), 2025. – p. 714-718.

Deom J.M. Islamization and Early Sufism in Central Eurasia (8th–13th centuries AD). – Seminar paper, Almaty, 2017. – p. 85-86.

Ekinci E.B. Turkic peoples’ road to Islam. – Daily Sabah, 30 June 2017. – p. 49-57.

Kasimjonova N.F. Islamic Holidays in the Middle Ages. – American Journal of Science on Integration and Human Development, Vol. 1, Issue 3, 2023. – p. 7-11.

Dragnea M. Islamic Culture and Pre-Islamic Beliefs in Central Asia. – Lexington Books, 2024. – p. 1-3.

Tor D. G. The Islamization of Central Asia in the Sāmānid era. – Bulletin of SOAS, 72(2), 2009. – p. 43-51.

Mahmudov A. Sufiylik va xalq islomining shakllanishi. – Toshkent: O‘zbekiston milliy ensiklopediyasi, 2006. – b. 10-12.

Yuklashlar

Nashr etilgan

2025-09-30