JIROVLAR POEZIYASIDA TARIXIY VOQELIK

Mualliflar

##doi.readerDisplayName##:

https://doi.org/10.69691/sdmb5384

Kalit so'zlar:

No‘g‘ayli davri, tarix, terma, to‘lg‘ov, jirov

Annotatsiya

Tarix – hayotdan olgan tajriba bo‘lsa, tarixiy tolg‘ovlar – ruhiy san’at namoyonidir. Tarixiy tolg‘ovdagi ma’lumotlar haqiqatning o‘zi emas, balki xalqning haqiqatni tanish usulidir. Demak, tarix – san'at tushunchalari va ijtimoiy g‘oyalar bilan sug‘orilgan ruhiy olamdir. Bunday asarlar tarixni xalq ongiga moslashtirib, voqealarni qiziqarli tarzda taqdim etib, xalqning taqdiri, ijtimoiy munosabatlari va dunyoqarashlarini birlashtiruvchi san’at izlanishlarining alohida bir ta’sirli qismidir. Qoraqalpoq xalqining tarixidan ko‘p ma’lumot beruvchi tarixiy tolg‘ovlarning katta bir qismi – No‘g‘ayli davrida yaratilgan she'riy asarlardir. Maqolada aynan No‘g‘ayli davridagi voqealarning terma-to‘lg‘ovlardagi aksi tasvirlangan.

Tarix – hayotdan olgan tajriba bo‘lsa, tarixiy tolg‘ovlar – ruhiy san’at namoyonidir. Tarixiy tolg‘ovdagi ma’lumotlar haqiqatning o‘zi emas, balki xalqning haqiqatni tanish usulidir. Demak, tarix – san'at tushunchalari va ijtimoiy g‘oyalar bilan sug‘orilgan ruhiy olamdir. Bunday asarlar tarixni xalq ongiga moslashtirib, voqealarni qiziqarli tarzda taqdim etib, xalqning taqdiri, ijtimoiy munosabatlari va dunyoqarashlarini birlashtiruvchi san’at izlanishlarining alohida bir ta’sirli qismidir. Qoraqalpoq xalqining tarixidan ko‘p ma’lumot beruvchi tarixiy tolg‘ovlarning katta bir qismi – No‘g‘ayli davrida yaratilgan she'riy asarlardir. Maqolada aynan No‘g‘ayli davridagi voqealarning terma-to‘lg‘ovlardagi aksi tasvirlangan.v

Muallif tarjimai holi

  • Gauxar Egamkulova

    Nukus davlat pedagogika instituti doktoranti

Foydalanilgan adabiyotlar

Мәмбетов К. Қарақалпақ толғаўлары. – Нөкис: Билим, 1995.

Qalli Ayimbetov nomidagi «Xalq donishmandligi» folklor klubi arxivi. - Nukus, 2018. - Nusxasi 14.

Греков Б.Д., Якубовский А.Ю. Золотая Орда и её падение. – Москва-Ленинград: Изд-во АН ССР, 1950.

Мәмбетов К. Қарақалпақлар шежиреси. – Нөкис: Билим, 1993.

Жирмунский В.М. Тюркский героический эпос. – Ленинград: Наука, 1974.

Қанаатов Т. Толғаў-жырлардың базыбир сыпатлы белгилери туўралы (Бухара қарақалпақлары фольклорындағы лирикалық жанрлар мәселесине) // ӨзИА ҚҚБ Хабаршысы, 1999, №6.

Трепавлов В.В. История Ногайской Орды. – Москва: «Восточная литература», 1960.

Yuklashlar

Nashr etilgan

2024-08-30

Son

Bo'lim

10.00.00 - Filologiya